Nowy Rynek to największy plac w Płocku, który jednak ze względu na swoją dużą skalę, brak wszystkich czytelnych pierzei, jak i chaotyczne zagospodarowanie, trudno nazwać przyjazną i nowoczesną przestrzenią publiczną. Obecnie Nowy Rynek jest parkingiem, skwerem, miejscem przypadkowym. W projekcie zakładamy z jednej strony uporządkowanie struktury placu, nadanie przestrzeni odpowiedniej rangi, z drugiej wpisujemy się w historię miejsca, czerpiemy inspirację z genius loci. Nowy Rynek był od swojego zarania przestrzenią targową. Jarmarki decydowały o jego charakterze oraz zagospodarowaniu. W południowej części placu wznosiły się na planie podkowy jatki z kramami. Choć budynek targowy nie przetrwał do naszych czasów, zachował się jego obrys w posadzce placu. Posłużył on nam jako inspiracja do ukształtowania bryły sali koncertowej. Czytelna jest też osiowość placu – główna oś biegnąca z północy na południe odzwierciedla też najważniejszy kierunek przepływu potoków ludzkich w okolicy: od dworca autobusowego w stronę deptaku ul. Tumskiej, w kierunku Starego Rynku i skarpy wiślanej
Lokalizacja sali koncertowej, najważniejszego obiektu przyszłego Nowego Rynku, wybrana została na podstawie analiz urbanistycznych. W okresie powojennym południkowy plac przełamano poprzeczną osią biegnącą w kierunku zachodnim, na którą nanizano obiekty usługowe – obecnie jest to pasaż Vuka Karadžica. Salę koncertową lokalizujemy na przecięciu tych obu osi, tak by jej front stanowił przedłużenie południowej pierzei pasażu. Usytuowanie budynku w miejscu dawnego obiektu handlowego, zwanego Antypodkową, podkreśla obecny podział placu na część południową i północną. W projekcie jednak jeszcze bardziej potęgujemy różnice pomiędzy tymi dwiema strefami. Cześć północną zyskuje posadzkę – to prawdziwie wielkomiejski plac, część południowa dodatkowo nasadzona drzewami, przekształca się w park. Sala koncertowa znajduje się na styku. Rozbicie skali placu jest celowe: zbyt duży, wrzecionowaty plac, nie byłby dobrym miejscem do ożywienia centrum Płocka. Skumulowanie placu w północnej części kreuje przestrzeń o lepszych proporcjach, bardziej adekwatną do skali miasta. Z kolei południowy skwer zapewni zieleń, ciszę i wypoczynek mieszkańcom, jakże potrzebne w centrum miasta.
Problemem Nowego Rynku jest brak wszystkich pierzei. W projekcie sami kreujemy nowe krawędzie przestrzeni placu – to arkady zamykające plac od wschodu i zachodu, które po części definiują też północny kraniec forum. Linearne, lekkie konstrukcje tworzą ramiona, które obejmują plac. To wielkoskalowe passe-partout dla przestrzeni publicznej. Zarazem otwarta konstrukcja (dach spoczywający na słupach) pozwala na ich różnorodne wykorzystanie w zależności od potrzeb użytkowników czy pory roku. Nowy Rynek ma szansą znów stać się miejscem jarmarków, a przy tym będą one mieć godną oprawę, odpowiednią dla ścisłego centrum miasta. Arkady to miejsce, gdzie niezależnie od pogody będą mogły być montowane czasowe kramy. To tylko jedna z wielu możliwości zagospodarowania tych otwartych „sukiennic”. To również miejsce na czasowe wystawy, letnie kawiarnie.
Sam plac traktujemy jako forum łatwo dostosowujące się do rożnych scenariuszy wydarzeń. Północną część posadzki przeznaczamy na wielkoskalową fontanną posadzkową. Poprawi ona mikroklimat placu, będzie też z pewnością ulubionym miejscem zabaw dla dzieci. Zimą jej niewielką nieckę będzie można przemienić w lodowisko miejskie. Z kolei plac, jako miejsce spotkań oferuje wielość aranżacji: można na nim organizować duże imprezy masowe, np. koncerty czy kino letnie. Otwarta przestrzeń może się zamienić w miasteczko dziecięce pełne dmuchanych atrakcji, albo gastronomiczne serce miasta za sprawą zlotu food truckow, czy miejsce na zakupy i zabawę poprzez organizację jarmarku świątecznego.
Inspiracją do ukształtowania bryły sali koncertowej był budynek dawnych jatek w kształcie podkowy. Nowy gmach publiczny to negatyw historycznego obiektu targowego: tam gdzie był plac targowy przed jatkami, lokalizujemy główną salę koncertową – serce przyszłego budynku. Z kolei w miejscu posadowienia jatek tworzymy zielony dziedziniec w kształcie podkowy. Od południa domyka go obwodowo pierścień z dodatkowymi pomieszczeniami biurowymi czy garderobami. Struktura ta spoczywa jednak na słupach, w poziomie parteru można więc zajrzeć do wnętrza dziedzińca i zobaczyć bryłę sali koncertowej. Głowna sala to serce otoczone pierścieniem zabudowy, z zielonym atrium pomiędzy obiema kubaturami.
Foyer sali koncertowej tworzy południową pierzeję nowego placu miejskiego. Wielka szklana fasada pozwala zajrzeć do środka gmachu muzycznego. Tym samy foyer staje się przedłużeniem posadzki Nowego Rynku. Wielkoprzestrzenny hol główny daje też wgląd przez szklane tylne fasady na zielony, podkowiasty dziedziniec otaczający główną salę koncertową. Nawet sala kameralna umieszczona we foyer nie zakłóca otwartości przestrzeni holu – zawieszono ją bowiem powyżej parteru. Wszystkie funkcje dla widzów (szatnię, toalety, kasy biletowe, kawiarnię, bawialnię dla dzieci itp.) zlokalizowano na poziomie zero wokół foyer. Wielki hol będzie można wykorzystywać na konferencje, wernisaże, imprezy – to nowy miejski plac pod dachem.
Głowna sala koncertowa jest ściśle powiązana funkcjonalnie z salą kameralną. Obie zwrócono do siebie scenami dla orkiestr, pomiędzy którymi umieszczono zaplecze dla muzyków. Zastosowano układ funkcjonalny, który pozwoli całkowicie odseparować drogi widzów od tras komunikacyjnych dla muzyków i pracowników sali koncertowej.
2019
Poznań
Anna Małek, Tomasz Błażyca, Bartosz Garczarczyk